Artıları ve Eksileri ile Sesli Kitaplar

Makaleyi sesli olarak dinlemeyi tercih ederseniz tıklayınız.

Yoğun ve kalabalık şehir yaşamında, özellikle benim gibi trafikte seyahat ediyorsanız, kitap okumak için limitli vaktiniz varsa, sesli kitap bu konuda yardımımıza yetişiyor.

Bazı okuyucularımız (belki artık dinleyicilerimiz demeliyiz) bu yazımızı sesli olarak mobil telefonundan dinleyerek bir yerden bir başka yere seyahat halinde bile olabilir. Artık birçok makaleyi ben de bu yöntem ile okuyorum/ dinliyorum.

ABD Sesli Kitap Yayıncıları Birliği’ne göre 2018 yılında sesli kitap pazarı, bir önceki yıla göre yaklaşık %25 daha hızlı büyüyerek 1 milyar Amerikan Doları satışa ulaştı. Aynı şekilde bir önceki yıla oranla %5,8 daha fazla sesli kitap üretimi gerçekleştirildi (44.685 adet).

Artık New York Times aylık en çok satan kitaplar listesinde sesli kitaplara da yer veriyor. Financial Times da yakın zamanda 2019’un en çok satan sesli kitaplara ilişkin bir makale ele aldı.

Sesli kitaplar hayatımızın olmazsa olmazı konumuna geliyor. Peki, sesli kitapların bizlere, özellikle eğitim alanında, getirdiği avantaj ve dezavantajlar nelerdir?

Sözcüklere ve sözcük dağarcığına olan ilgiyi artırıyor

Harfler ve bu harflerin sesleri ile olan ilişkisini kurmaya çalışmak yerine sözcüklerin derlediği kompozisyonun anlaşılmasına odaklanabiliyorsunuz. Özellikle işitme duyusu ile kolay öğrenen öğrenciler için eğitimde hızlandırıcı bir etki yaratıyor.

Sesli kitaplar pekiştirici öğrenim içerikleri sunuyor

Eğitim içeriklerinin hem sesli hem de yazılı olarak sunulması, görme ve işitme duyularının birlikte kullanımı ile öğrenciler için pekiştirici olmaktadır.

Eğitimde daha fazla akılda kalıcı yöntemleri barındırıyor

Bazı öğrenciler sözcüklerin oluşturduğu kompozisyonu anlamak için aynı metnin üzerinden birkaç kez geçer. Sesli kitaplar ise okuma ile birlikte kullanıldığında pekiştirici bir şekilde bu konuda ihtiyaç duyulan tekrar okumaları azaltabilir. Öğrenme ve okuma konusunda güçlük çeken öğrenciler için bir araç olarak kullanılabilir.

Disleksi veya görme engeli bulunan öğrenciler için yardımcı bir araç olarak kullanılabiliyor

Sesli Kitaplar, görme engelli öğrenci ve bireyler için önemli bir öğrenme yöntemi olarak değerlendirilebilir. Aynı şekilde destekleyici bir unsur olarak öğrenme bozukluğu bulunan öğrencilerin okuma, öğrenme eğrisini artıracak ilave bir araç olarak sunulabilmekte. Bu durum öğrenciler açısından disleksi semptomlarını düşüren, okuduklarını anlamaları ile kendilerine olan güveni artıran bir destek sağlar.

Bağımsız ve mobil okuma, öğrenme fırsatı sunar

Sesli kitaplar, fiziksel kitaplara nazaran mobil cihazlarınıza sığabilir ve büyük bir kütüphaneyi cebinizde rahatlıkla taşıyabilirsiniz. Bu durum okuma ve öğrenme aktivitesini fiziksel sınırların dışına taşıyarak daha bağımsız hale getirebilmektedir.

Görsel materyale ihtiyaç duyulan durumlar da olacaktır

Bazı eğitim içerikleri doğası gereği işitsel olarak tek başına okuyucuya, öğrenciye aktarılamayabilir. Bu durumda fiziksel veya dijital bazı araçlar ile görselliğin artırılması gerekecektir.

Sesli kitap görsel olarak okumanın sunduğu hayal etme yetisinde tembelliğe sebep olabilir

Görsel olarak okumak, hayal kurmayı ve metinler içerisinde gizli olan iniş ve çıkışları düşünmenizi zorunlu kılar. Bu durum sesli kitaplarda seslendiren kişiler tarafından gerçekleştirilir.

Seslendiren kişilerin üslubu öznellik katar

Seslendirme yapan kişilerin üslubu seslendirilen içeriğin anlaşılmasında baskın olarak karşımıza çıkar. Bazı kitapların daha duygu dolu veya daha hızlı/ yavaş okunduğuna şahit olursunuz. Bu durum okuma, öğrenme evresinde farklılıklara yol açar. Bu sebeptendir ki seslendirme sanatçılarının eğitimi ve pratiği, sesli kitapların anlaşılmasında veya bir konunun öğrenilmesinde önemli bir rol oynar.

Sesli kitaplar, öğrenimin yalnızca okuma yoluyla değil, farklı duyuları da kullanarak gerçekleşebilmesine olanak sağlayan, öğrenime yeni bir boyut getiren bir araçtır. Yukarıda artılarını ve eksilerini listelediğimiz sesli kitaplar tek başına öğrenim için yeterli olmamakla birlikte bir destek mekanizması olarak kullanıldığında daha çok verim alınır.