Tarihin en önemli kırılımlarından biri herhalde üretken yapay zeka oldu. İki senedir yarattığı yankı, kullanım şekilleri veya yaşam değiştirici özelliği eğitimden, hukuka kadar her türlü alanı hızla etkilemeye başladı. Ekonomist Daron Acemoğlu, önümüzdeki on yılda küresel ekonomiye katkısının ancak %0.93-1,56 civarında olacağını düşünürken Goldman Sachs’ın iddiası görüşü %7’e kadar çıkacağı şeklinde. [i] Benim merak ettiğim konu bu iddiaların hangi dolaylı faktörleri göze alarak varsayımları yaptıkları.
Bu arada, son zamanlarda konunun teknologlar arasında en fazla araştırılan konulardan biri yapay zeka ajanları (AI agents).
Yapay zeka ajanları benim anladığım dilde anlatacak olursak, kol uzantımızda olan elektronik aletlerimizin (telefon, bilgisayar, tablet, konsol…) içine konulmuş olan minik, süper zeki, karar verici asistanlar. Yapay zekâ ajanları sizi anlıyor, tepki veriyor, öğreniyor… hatta karar verebiliyor[ii]. En büyük özellikleri kullanıcıdan tamamen bağımsız takılıyor ve “karar veriyor”.
Sizin yerinize seyahatlerinizi düzenleyebiliyor, otel rezervasyonlarını yapabiliyor, randevularınızı ayarlayabiliyor, kredi seçeneklerinizi analiz ediyor veya konuşmalarınızı yazabiliyorlar. Kısacası sizin verilerinizi düzenliyor ve dijital bir dünyanın hızına bağımsız bir şekilde ayak uydurabiliyor.
Yolun daha epey başındayız ama yine de YZA’lar eskiden beri zaten var. Ama önceleri genelde yapay zekâ araştırmacılarının ve özellikle büyük şirketlere güç ve rekabet avantajı sağlıyordu. Üretken yapay zekanın gelişmesi YZA’ların daha çabuk oluşturulmasına büyük katkı sağladı. Koyu rekabetin de etkisiyle gittikçe daha hızlı olarak kullanıcının hizmetine direkt olarak sunuluyor. 2024 yılı da görünüşte yalnız YZA geliştiren startup’ların yılı olacağa benzer. Yılın ilk yarısı itibariyle Y Combintor 12 tane, Abstract Ventures da 5 yatırımı destekliyor[iii]. Zaten büyük yapay zeka şirketlerini saymıyorum bile.
Dediğimiz gibi YZA’lar aynı zamanda “öğreniyor”… bir yandan öğreniyor. bir yandan da geliştiriliyor. En geç 10 yıl sonra iyisiyle kötüsüyle herkesin elinde süper zeki “yardımcılar” olacak.
Bir de üstüne ajanların birbiriyle etkileşimini birlikte değerlendirecek olursak etki gücünü bugünden hesap edebilmenin ne kadar olanaklı olduğu bence çok tartışmalı.
Eminim ki özellikle sağlık ve eğitim gibi alanlarda YZA’ların etkisi çok olumlu olacak. Hatta özellikle siber güvenlik alanında pazarın çok genişlemesi olasılığı çok büyük. Ama bugünün koşullarına ayak uydurmaya güçlükle çalışan yönetişim ve hukuk sistemleri bu konuyla nasıl başa çıkabilecek çok merak ediyorum. Eğer başa çıkamazsa aradaki boşluk neyle doldurulacak?
[i] https://www.project-syndicate.org/commentary/ai-productivity-boom-forecasts-countered-by-theory-and-data-by-daron-acemoglu-2024-05
[ii] https://www.technologyreview.com/2024/07/05/1094711/what-are-ai-agents/
[iii] https://www.cbinsights.com/reports/CB-Insights_Future-Workforce-AI-Agents.pdf?utm_medium=email&_hsenc=p2ANqtz–fY_p7nlsQPuKEoGCNQ7GwkFVY-KBRQq8vXiiumghY4u0pvOr7nsWWXbJxnowpaBAB0nMEh0nEI3c7bsG1UKElmeouqANmKDtd8DceGgag0PXpK1Q&_hsmi=228539474&utm_content=228539474&utm_source=hs_automation