Konu: Kripto para birimleri iş yapma biçimimizi değiştiriyor. Tarihte birçok kez yaşadığımız şaşkınlık, inkar, yakınsama ve kabullenme aşamalarını yaşadığımız bu dönemin sonunun nasıl biteceğini biliyoruz.
20 Temmuz 1969’da Dünya, insanlık tarihinde gerçekleşen en büyük kırılımlardan birine şahit oldu. İnsanoğlu aya ilk kez adım attı. İşte bu olayın üzerinden tam elli yıl geçti ve biz bugün gezegenleri kolonileştirmediğimiz bir gelecek hayal edemiyoruz.
Apollo Rehberlik Bilgisayarı, Apollo görevinin birincil bilgisayarıydı. Entegre devreleri kullanan ilk bilgisayarlardan biriydi, bu yüzden bütün bir odayı doldurmak yerine, her şeyi sadece birkaç metre büyüklüğünde bir kutuda gerçekleştirebiliyordu. Bugün bir iPhone X’teki A11 çipi saniyede altı yüz milyar işlemi gerçekleştirebiliyor. Bu rakam, Apollo bilgisayarından milyon kat daha hızlı.
1969’da, 50 yaşında bir erkeğin, 17 yıl daha yaşaması bekleniyordu. Ama bugün, 50 yaşında olmak yaşlı olmak anlamına gelmiyor. Bu yaştaki bir insan az 30 yıl daha yaşam beklentisi içinde oluyor. İşte son 50 yılda teknolojinin ve sosyal koşulların bizleri getirdiği nokta bu.
Örnekler:
• 1969 – Arpanet: Tüm dünya bir ağda birleşmeden önce, 1969’da birbirine bağlı dört bilgisayardan oluşan Arpanet vardı. Mesajları kısa birimler halinde teslim edip hedeflerine monte eden “paket değiştirme” kavramını onunla gündeme geldi.
• 1977 – Kişisel Bilgisayar: Apple II, Commodore Pet ve Radio Shack’in TRS-80’i 1977’de tanıtıldı. Dört sene sonra ise IBM bugün PC yani “personal computer (kişisel bilgisayar) kavramını hayatımıza dahil edecekti.
• 1978 – GPS: Modern Navstar Global Konumlandırma Sisteminde (GPS) ilk uydu kullanıldı. Yine de, ancak 2000 yılında Başkan Clinton bu teknolojinin askeri amaçlar dışında sivillerce kullanılmasına izin verdi.
• 1979 – Sony Walkman: “Bu, bütün gün müzik dinlemek isteyen gençleri tatmin edecek bir ürün” – Akio Morita, Şubat 1979
• 1983 – Microsoft Word: Microsoft Word metin düzenleme programının öncüsü olan Multi-Tool Word, ücretsiz PC World’ün Kasım sayısında yayınlanmasıyla ilk kez ortaya çıktı.
• 1989 – World Wide Web: Sir Tim Berners-Lee, Web sayfalarını yapmak için “köprü metni biçimlendirme dili” (HTML) ve bilgilerin nerede depolandığını tanımlamak için “Tekdüzen Kaynak Bulucu ”(URL) oluşturur. Bu atılımlar, dünya çapında ağın temelini oluşturur.
• 1998 – Google: Ocak 1996’da erken bir araştırma projesi olarak başladı. Larry Page ve Stanford Üniversitesi’nden doktora öğrencileri olan Larry Brin, arama terimlerinin sayfada kaç kez göründüğünü sayarak sonuçları sıraladı. Google, bir web sitesinin sayfa sayısına göre alaka düzeyini ve orijinal siteye geri bağlanan sayfaların önemini belirleyen PageRank’i geliştirdi.
• 2001 – Vikipedi: Wiki tabanlı bir içerik düzenleme sistemi ile açık işbirliğine dayanan çok dilli bir çevrimiçi ansiklopedi. World Wide Web’deki en büyük ve en popüler genel referans çalışmasıdır. Yalnızca ücretsiz içerik sunar ve inanılmaz bir ticari reklam içermez.
• 2004 – Facebook: Harvard terk Mark Zuckerberg, Şubat 2004’te sınıf arkadaşları ile sınırlı bir sosyal ağ sitesi olan “thefacebook.com” u başlattı.
• 2007 – iPhone: Steve Jobs, Apple’ın ilk akıllı telefonunu yakındaki bir Starbucks’tan 4.000 latte sipariş ettiği bir telefon şakası ile duyurdu. iPhone, fiziksel tuş takımı olmayan ilk ABD akıllı telefonuydu.
• 2009 – Bitcoin: Anonim Satoshi Nakamoto, eşler arası şifreli bir nakit para biçimi olan ilk popüler kripto para birimini başlattı. Bitcoin, ödemeleri doğrulamak için merkezi olmayan bir defter olan Blockchain’i kullanıyordu.
Önemli soru şu: Kripto paralar endüstrilerde ve günlük hayatımızda etkisini gösterecek. Peki ne zaman ve nasıl? Bu inovasyonların hayatımıza full entegrasyonu için hangi hamlelerin yapılması gerekiyor?
Çözüm 1: Bir potansiyel katalizör DeFi’dir. Merkezi Olmayan Finansman veya DeFi, temelde, herkese finansal fırsatlar sunan, açık kaynaklı, merkezi olmayan, sansüre dirençli bir teknoloji oluşturma ortak çabasıdır. Aracıyı ortadan kaldırmaya ve finans için eşler arası en iyi deneyimi sunmaya çalışır. Aracılar, takaslar veya güvenilir üçüncü şahıslara ihtiyaç olmadan, korunma, kısaltma, türev işlemleri ve daha fazlası gibi imkanlar sunar. Herkesin ABD dolarının alım gücüne ve istikrarına sahip olmasını sağlayan, kripto kredileri ve istikrarlı madeni paralar gibi pazarlar açtığını, varlık alışverişi yaptığınızı hayal edin. Örnek olarak, teminatlandırılmış bir borç verme platformu olan Maker’ı verebiliriz. Kredilerin teminatı, Maker stabil coin’i sabitleyen şeydir.
Çözüm 2: Diğer bir önemli katalizör, Bitcoin için programlanabilir uygulamalardır. Bitcoin’in Ethereum için çok önemli ve başarılı olan akıllı sözleşmeleri benimsediğini görmemiz gerekecek. RSK gibi kalıplar oldukça önemlidir, çünkü Bitcoin’i akıllı sözleşmelerde kilitlememize ve DAI gibi stabil coinler üretmemize izin verir. En temel metriğe, mülkiyete baktığımızda, hâlâ gidecek çok yolumuz var. Son 2-3 ayda BTC, 3.000 $ ‘dan 13.000 $’ a sıçradı, ancak bir miktar kripto para birimine sahip olan kişi sayısı küreselde % 1 ki bu kabul oranının henüz çok düşük olduğunu gösteriyor. Benimseme konusunda ılımlı bir sıçrama yapsak bile, % 2-3’e ulaşırken, üstel bir kurumsal sermaye akışını ve olası bir Bitcoin ETF’yi göreceğiz, bu da insanların pazara farklı şekillerde erişmelerini sağlayacaktır. Ay’a inişin etkisi etrafımızda ve bizlere sonsuz muhteşem olasılıkları hatırlatıyor. Bitcoin aya yolculuktur. Herkesin kendi bankası olabileceği, aracılara ihtiyaç duyulmadığı ve artık herhangi bir işlemi onaylamanın kurumların değil ağın görevi olduğu düşüncesiyle birçok alanda değişim anlamına gelen bir yolculuk. Şüphesiz ki merkezi ve merkezi olmayan bir tartışmanın her iki tarafında da güçlü düşünceler barınır. Bu yüzdendir ki mühim olan çözüme problem değil probleme çözüm üretmektir.
Baslangic noktasini takip edelim.