Sizce bir gün kaç saat? Gerçekte astronomik bir gün 23 saat 56 dakika 4.004 saniye sürer. Fakat biz kullanım kolaylığı olması için 24 saat olarak alıyoruz. Ama biz 24 saate de sığmıyoruz! Bu yüzden daha hızlı daha verimli olmamız gerekiyor. Peki bu yeterli mi? Sürekli kendisiyle, çevresiyle, işiyle, zamanla rekabet halinde olan insanlar için: ASLA. Bu noktada devreye yapay zeka giriyor. Günümüzde insanların en önemli yardımcısı hatta hayatımızın olmazsa olmazı “yapay zeka” diğer bir deyiş ile “artificial intelligence (AI)”.
Zamanı yakalayabilmek için kendimize ait olan yüksek bilişsel becerilerimizi yani; algılama, mantık yürütme, problem çözme, hafıza, karar verme gibi insana atfedilmiş becerileri makinelere öğretiyoruz. Bunları bizim gibi yapmalarını, bizim gibi düşünmelerini, bizim gibi hareket etmelerini; bizi taklit etmelerini, insansı özellikler kazanmalarını istiyoruz. Ancak bizim gibi olmaları tabii ki de bize yeterli olmayacağından; algılayamadığımızı algılayan, bizim yerimize mantık yürüten, üstesinden gelemediğimiz problemleri çözen, hatırlayamadığımızı hatırlayan, yeri geldiğinde bizim yerimize kararlar veren sistemler geliştiriyoruz.
İlk olarak 1943 yılında, bilgisayar biliminin kurucusu sayılan Alan Turning’in, Almanların 2. Dünya Savaşı’nda kullandıkları Enigma şifreleme yöntemini kırmak için kullandığı elektromekanik cihazlar sayesinde bilgisayar bilimi ve yapay zeka kavramları ortaya çıktı. Ardından yapay zeka ile dama ve satranç programları yazıldı, mantıksal “AND” ve “OR” işlemleriyle hesaplar yapıldı, insan müdahalesi olmadan hareket eden otonom araçlar üretildi derken yapay zeka oyunlarda bizi yenen AlphaGO, asistanlığımızı yapan ALEXA, cinsiyet ve ırk ayrımcılığı yapan TAY.ai, röportaj veren hatta vatandaşlık bile alan robot Sophia, insan benzeri metinler üreten GPT-3 olarak hızla gelişti ve gelişmeye de devam ediyor.
Yapay zekanın bu hızlı yükselişi; IBM, Google, Microsoft gibi büyük şirketler başta olmak üzere, yatırımcıları ve girişimcileri bu alana yönlendiriyor. Ama ne yazık ki IBM tarafından yapılan bir ankete göre; dünya genelinde yapay zeka alanında çalışan ve kariyer gelişimlerinin cinsiyetlerinden dolayı olumsuz yönde etkilendiğini belirten kadınların sayısı erkeklerden beş kat daha fazla.
Fakat ülkemizde ve dünyada, birçok alanda olduğu gibi yapay zeka sektöründe de yer alan erkek egemen anlayışını kabul etmeyen ve bu tabuları yıkan birçok yapay zeka girişimcisi kadın var.
Bu kadınlara ülkemizdeki örneklerden biri olan; şirket ve kurumlara, yapay zeka ile veri görüntüleme ve analizinde destek sağlayan “Tazi.ai”’ın CEO ve kurucu ortağı Zehra Çataltepe verdiği bir röportajda, iş hayatında herhangi bir ayrımcı tavır görmediğini ama iş dünyasında böyle bir ayrımın var olduğunu, özellikle Silikon Vadisi’nde bunun çok hissedildiğini ve erkekler bir çalışırken, kadınların iki kat daha fazla çalışması gerektiğini söylüyor. Çataltepe ayrıca; kişinin yaptığı işin önemli olduğunu, kimse ile erkek ya da kadın olduğu için birlikte çalışmadığını, işinde iyi olmanın ve beraber çalışılabilecek iyi bir insan olmanın, olması gereken kriter olduğunu, eğer ondan başka bir ayırım olursa zaten yapılan işin doğrudan uzun vadede başarısız olacağını söylüyor.
Her ne kadar yapay zeka alanında kadın oranı az olsa da, ülkemizde ve dünyada Zehra Çataltepe gibi yapay zeka alanında başarılı birçok kadın rol modellerimiz var. Bu rol modellerimizden bazıları:
Yapay zeka tabanlı chatbotlar, insan + yapay zeka sistemleri ve metin sınıflandırma çözümleri sunan “CBOT.ai “ın CMO & Kurucu Ortağı Çiler Ay.
Yatırımcının risk profili ve beklentilerine uygun, ileri tahminleme metotlarına dayalı algoritmalarla kişiye özel optimal varlık dağılımı ve dinamik yatırım önerileri sunan portföyü izleyen, otomatik yöneten yapay zeka tabanlı akıllı Robo danışmanlık platformu Akıllıfon’un CEO & Kurucu Ortağı Esra Ulaşan.
Yapay zeka şirketi olan Mad Street Den’in ve moda endüstrisinin operasyonlarını akıllı otomasyon yoluyla dönüştüren görüntü tanıma platformu olan Vue.ai‘ın CEO & Kurucusu Ashwini Asokan.
Misyonu; ezilen toplulukların sesini ve seçimini oluşturup, yapay zeka zararlarını ve önyargılarını azaltmak için araştırmacıları, politika yapıcıları ve endüstri uygulayıcılarını harekete geçirmek olan Algorithmic Justice League’in Kurucusu, Joy Buolamwini.
Yapay zeka aracılığıyla hukukçuların işini daha basit, daha çevik ve dijital hale getiren KOY Legal Intelligence ve LawTech’in CEO & Kurucusu Karla Capela Morais.
6 Kadın! Toplumsal yaşamların cinsiyet yanlılığı ile kurgulamış olduğu düzenlere aldırmadan, inanç ve kararlılıkla başarıya ulaşmış, bizlere rol modeller olan onlarca kadından sadece altısı.
IBM’in kadınların yapay zeka alanına katılmasını desteklemek amacıyla; büyüme ve inovasyonda yapay zekayı kullanan dünya genelindeki kadın girişimcilerin yer aldığı “YAPAY ZEKANIN GELECEĞİNİ ŞEKİLLENDİREN KADIN LİDERLER” listesini erişebilir, girişimlerinde yapay zekayı nasıl kullandıklarını ve bu yolda ilerlerken kazandıkları deneyimleri anlattıkları hikayelerini inceleyip, sizde onlardan ilham alabilirsiniz.
Bu yazı alıntıdır.