Günümüzde yapay zeka, sağlık, perakende, üretim ve hatta devlet dahil olmak üzere çok çeşitli endüstriler için gereklidir. Ancak yapay zeka ile ilgili etik zorluklar var ve her zaman olduğu gibi, yapay zekanın yarardan çok zarar vermediğinden emin olmak için bu konularda uyanık olmamız gerekiyor. İşte yapay zekanın en büyük etik zorluklarından bazıları.
Önyargı
Yapay zeka algoritmalarımızı eğitmek için verilere ihtiyacımız var ve bu verilerdeki önyargıyı ortadan kaldırmak için elimizden gelen her şeyi yapmamız gerekiyor. Örneğin ImageNet veritabanı, siyahi tenlerden çok daha fazla beyaz tene sahip insanların yüz verisine sahiptir. Yapay zeka algoritmalarımızı yüzlerin doğru dengesini içermeyen bir veritabanı kullanarak yüz özelliklerini tanımak için eğittiğimizde, algoritma siyahi yüzlerde de işe yaramayacak ve büyük bir etkiye sahip olabilecek yerleşik bir önyargı yaratacaktır.
Yapay Zekanın Kontrolü ve Ahlakı
Gittikçe daha fazla yapay zeka kullandıkça, makinelerden giderek daha önemli kararlar vermelerini istiyoruz. Örneğin, şu anda otonom dronların kullanımını belirleyen uluslararası bir sözleşme var. Potansiyel olarak bir roket ateşleyebilecek ve birini öldürebilecek bir dronunuz varsa, füze konuşlandırılmadan önce karar verme sürecinde bir insan olması gerekir. Şimdiye kadar, yapay zekanın bazı kritik kontrol problemlerini, bunun gibi bir dizi kural ve düzenleme ile çözdük.
Sorun şu ki, yapay zekalar giderek daha fazla anlık kararlar vermek zorunda kalıyor. Örneğin, yüksek hızlı ticarette, tüm finansal işlemlerin %90’ından fazlası artık algoritmalar tarafından yönlendiriliyor, bu nedenle kararların kontrolünü bir insana verme şansı yok.
Aynı şey otonom otomobiller için de geçerli. Bir çocuk yolda kalırsa hemen tepki vermeleri gerekir, bu nedenle yapay zekanın durumunun kontrol etmesi önemlidir. Bu, yapay zeka ve kontrol etrafında ilginç etik zorluklar yaratır.
Gizlilik
Verileri kullanmak için gizlilik (ve rıza), uzun zamandır yapay zekanın etik bir ikilemi olmuştur. Yapay zekaları eğitmek için verilere ihtiyacımız var, ancak bu veriler nereden geliyor ve nasıl kullanıyoruz? Bazen tüm verilerin, verilerinin kullanımı konusunda kendileri için seçimler yapabilen tam zihinsel yeteneklere sahip yetişkinlerden geldiğini varsayıyoruz, ancak buna her zaman sahip değiliz.
Örneğin, Barbie artık çocukların konuşabileceği yapay zeka özellikli bir bebeğe sahip. Bu etik açısından ne anlama geliyor? Çocuğunuzun bu oyuncakla yaptığı konuşmalardan veri toplayan bir algoritma var. Bu veriler nereye gidiyor ve nasıl kullanılıyor?
Son zamanlarda haberlerde çokça gördüğümüz gibi, veri toplayan ve başka şirketlere satan birçok şirket de var. Bu tür veri toplamayla ilgili kurallar nelerdir ve kullanıcıların özel bilgilerini korumak için hangi mevzuatın uygulanması gerekebilir?
Güç Dengesi
Amazon, Facebook, Google gibi büyük şirketler, rakiplerini ezmek ve pazarda neredeyse durdurulamaz hale gelmek için yapay zeka kullanıyor. Çin gibi ülkelerin de hükümet tarafından desteklenen iddialı yapay zeka stratejileri var. Rusya Devlet Başkanı Putin, “Yapay zekada yarışı kim kazanırsa, muhtemelen dünyanın hükümdarı olacak” dedi.
Yarattığımız tekellerin serveti eşit olarak dağıttığından ve dünyanın geri kalanının önünde yarışan birkaç ülkemiz olmadığından nasıl emin olabiliriz? Bu gücü dengelemek, yapay zeka dünyasında ciddi bir zorluktur.
Mülkiyet
Yapay zekaların yarattığı bazı şeylerden kim sorumludur? Artık yanıltıcı olabilecek metinler, botlar ve hatta derin sahte videolar oluşturmak için yapay zekayı kullanabiliriz. Bu materyalin sahibi kim ve internette yayılırsa bu tür sahte haberlerle ne yaparız?
Ayrıca sanat ve müzik yaratabilen yapay zekalarımız var. Bir yapay zeka yeni bir müzik parçası yazdığında, onun sahibi kimdir? Bunun için fikri mülkiyet hakları kimdedir ve potansiyel olarak bunun için ödeme almalı?
Çevresel Etki
Bazen yapay zekanın çevresel etkisini düşünmüyoruz. Bir algoritmayı eğitmek için bir bulut bilgisayardaki verileri kullandığımızı ve ardından bu verilerin web sitemizde öneri motorlarını çalıştırmak için kullanıldığını varsayıyoruz. Ancak, bulut altyapımızı çalıştıran bilgisayar merkezleri güce aç. Örneğin yapay zeka eğitimi, ortalama bir Amerikalının yaklaşık bir yılda yaptığından 17 kat daha fazla karbon emisyonu yaratabilir.
Bu enerjiyi en yüksek fayda için nasıl kullanabiliriz ve yapay zekayı dünyanın en büyük ve en acil sorunlarından bazılarını çözmek için nasıl kullanabiliriz? Yapay zekayı yalnızca yapabildiğimiz için kullanıyorsak, seçimlerimizi yeniden gözden geçirmemiz gerekebilir.
İnsanlık
Yapay zeka daha fazla işimizi otomatikleştirmeye devam edecek. İnsan olarak katkımız ne olacak? Yapay zekanın tüm işlerimizin yerini alacağını sanmıyorum ama yapay zeka onları güçlendirecek. Geçişi onurlu bir şekilde, insanlara ve teknolojiye saygı duyarak yönetebilmemiz için akıllı makinelerle birlikte çalışma konusunda daha iyi olmamız gerekiyor.
Bunlar, yapay zeka söz konusu olduğunda hepimizin çok dikkatli bir şekilde düşünmesi gereken temel etik zorluklardan bazılarıdır.
Bu yazı alıntıdır.