2015 yılında New York’ta yer alan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Merkezinde gerçekleştirilen BM Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde; insan için kıtlık ve yoksulluğu sona erdirmeyi, gezegenimiz için doğal kaynakların sürdürülebilir şekilde kullanmayı ve küresel ısınma ile mücadeleyi , toplum için ekonomik, teknolojik ve sosyal değişimlerle dönüşen refah düzeyini tekrar dengelemeyi, şiddet ve korkuyla mücadele için barış ortamını sağlamayı, tüm bu parçaları bir araya getirecek olan ortaklıkların kurulmasını teşvik etmeyi amaçlayan tasarı 193 ülkenin ortak imzası ile kabul edildi. Bu sayede 169 alt başlığı ile 17 adet Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğmuş oldu.
Bu hedefleri özel yapan unsurlardan biri, Birleşmiş Milletler’de temsil edilen 193 ülkenin tamamının bu hedefleri hayata geçirebilmek üzere ortak bir ajanda izleyeceklerini ve birlikte çalışacaklarını taahhüt etmeleridir. Müşterek eforlar ile 2030 yılına kadar düzenli aralıklar ile izlenecek olan hedefler ise aşağıda listelenmektedir:
Kaynak: UNDP Türkiye
Londra merkezli bir yükseköğretim değerlendirme kurumu olan THE (Times Higher Education), bu yıl bir ilk olarak THE Impact (THE Etki) sıralamasını yayımladı. THE Impact, yukarıda bahsettiğimiz BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ni gerçekleştirmek için sosyal, ekonomik ve çevresel uygulamaları baz alarak üniversiteleri değerlendirmektedir. Bu sıralama, önceki uluslararası sıralamaların şu ana kadar sahip olmadığı yepyeni bir yaklaşım sunmakta, üniversitelerin araştırma ve eğitim faaliyetleri ile birlikte ürettiği toplumsal değerleri ön plana çıkarmaktadır.
Bu liste içerisinde ilk 100’e giren üç üniversitemiz bulunmaktadır. Bu üniversitelerimiz sırası ile Özyeğin Üniversitesi (72), Hacettepe Üniversitesi (87), Koç Üniversitesi (92) olarak sıralanmıştır.
Kaynak: Times Higher Education Impact Sıralaması
Peki, topluma akademik araştırmalar ve ekonomiye işgücü takviyesi ile destek veren yüksek öğrenim kurumları Birleşmiş Milletler nezdinde oy birliği ile kabul edilen bu hedeflere katkıda nasıl bulunabilir?
Başlangıç Noktası olarak bu küresel kabul görmüş hedeflere üniversitelerin ne tür eylemlerde destek olabileceğini aşağıda sıraladık. Yüksek öğrenim gibi toplum etkisi yüksek olan kurum ve kuruluşların, etki yaratabilecek projeler geliştirmesi ve topluma kazandırması dileklerimiz ile.
Hedefler | Açıklama | Üniversiteler için Etki |
Sağlıklı Bireyler | Herkes için her yaşta sağlıklı bir yaşam sağlamak ve esenliği desteklemek. | Üniversitelerin kendi personelinin ve öğrencilerinin sağlığını gözetlediği gibi aynı zamanda temel hastalıklar ve sağlık hizmeti koşullarını iyileştirmeye yönelik araştırmalar yapmak, sağlık sektörünün ana sorunlarına destek unsuru oluşturabilecek çözümler üretmek. |
Kaliteli Eğitim | Herkes için kapsayıcı ve adil, nitelikli bir eğitim sağlamak ve yaşam boyu öğrenim fırsatlarını özendirmek. | Okul öncesi eğitimden, yaşam boyu öğrenime uzanan eğitim yolculuğunda katkıda bulunacak araştırmalar yapmak ve bu konuda araştırmayı destekleyecek nitelikte bir yapıya sahip olmak. |
Cinsiyet Eşitliği | Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak ve tüm kadın ve kız çocuklarını güçlendirmek. | Yükseköğrenimde kurumlarının kadın istihdamını desteklemek ve cinsiyet eşitliğine yönelik politika geliştirme çalışmalarına destek olmak ve bu konuda araştırmalar yapmak. |
İstihdam ve Ekonomik Büyüme | Herkes için kapsayıcı, sürekli ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi, tam ve üretken istihdamı ve insana yakışır işleri desteklemek. | Eğitim gören öğrencilerin istihdama kazandırılmasına destek olmak, ekonomide büyümeye ve istihdama katkıda bulunacak politikaların üretilmesine akademik ölçekte katılım göstermek. |
Sanayi, İnovasyon ve Altyapı | Dayanıklı altyapıların inşa etmek, kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşmenin desteklenmesi ve yenilikçiliğin güçlendirmek. | Üniversitelerin inovasyon merkezleri kurması ve teknoloji girişimciliğini desteklemesi, patent sayılarını çoğaltması veya çoğaltılmasına yönelik teknokentler inşa etmesi. Üniversite sanayi iş birliğinin artırılmasına yönelik çalışmaları desteklemesi, üniversitelerin sanayi iş birliğinden elde ettiği gelirleri artırması. |
Eşitsizliklerin Azaltılması | Ülke içerisinde ve ülkeler arası eşitsizlik unsurlarının azaltılması. | Üniversitelerin sosyal eşitsizliklere ilişkin araştırmalarını artırması, ayrımcı politikalara gerek üniversite içerisinde gerekse toplum genelinde karşı çıkılması, azınlık grupların üniversite kadrolarında işgücüne veya eğitime katılımının teşvik edilmesi. |
Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar | Kentleri ve yerleşim yerlerini kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir hale getirmek. | Akıllı şehirciliği destekler nitelikte teorik ve pratik çalışmalara destek olmak, sürdürülebilirliğin sağlanmasına yönelik çalışmalar gerçekleştirmek, kültürel mirasın korunmasına yönelik topluma yön ve destek sağlamak. |
Bilinçli Üretim ve Tüketim | Sürdürülebilir üretim ve tüketim kalıplarını benimsemek. | Gerek üniversitenin gerekse bulunduğu toplumun kaynaklarını etkili bir şekilde yönetebilmesine olanak sağlayacak bilincin geliştirmek ve bu yönde eğitici faaliyetlerde bulunmak. |
İklim Değişikliğiyle Mücadele | İklim değişikliği ve etkileri ile mücadele etmek için acil olarak harekete geçmek. | İklim değişikliğinin önlenmesine yönelik araştırmaları artırmak, toplum bilincinin aşılanmasına yönelik faaliyetler içerisinde olmak. Sivil toplum, kamu kurum ve kuruluşları ile iş birliği içerisinde olmak. İklim değişikliğinin yol açtığı çevresel etkilerin ölçümlenmesine yönelik araştırmalar gerçekleştirmek. |
Sulh ve Adalet | Herkesin adalete erişimini sağlamak ve her seviyede etkili, hesap verebilir ve kapsayıcı kurumlar kurmak. | Hukuk alanında akademik çalışmaları herkes için adalet felsefesi ile gerçekleştirmek, bu çalışmaları uluslararası iş birlikleri ile desteklemek. Sulh ve adalet alanında kural koyucu mecralara danışmanlık sunmak ve topluma bu konudaki inisiyatiflerde yol göstermek. |
Hedefler için Ortaklıklar | Uygulama araçlarını kuvvetlendirmek ve sürdürülebilir kalkınma için küresel iş birliğine canlılık kazandırmak. | İyi pratiklerin yayılmasına destek olmak üzere ulusal ve uluslararası iş birliklerini artırmak. Farklı disiplinlerde gerçekleştirilen iş birilikleri ile multi-disipliner çalışma ortamına zemin hazırlamak. |