Yüz değiştirme filtreleri birkaç yıldır var ve sosyal medya uygulamalarında giderek daha popüler hale geliyor. Bu filtreler, bir kullanıcının yüzünü manipüle etmek ve onu önceden var olan bir görüntüye veya videoya uygulamak için yüz tanıma yazılımı kullanır. Bu filtreler genellikle eğlence amaçlı kullanılsa da kimlik, mahremiyet ve manipülasyonla ilgili etik kaygılar doğurur. Bu blog gönderisinde, yüz değiştirme filtrelerinin kullanımının arkasındaki psikolojiyi ve bunların etik sonuçlarını keşfedeceğiz.
Yüz değiştirme filtrelerinin psikolojisi, kendini sunma teorisi, sosyal karşılaştırma teorisi ve sosyal kimlik teorisi dahil olmak üzere çeşitli teorilerle açıklanabilir. Kendini sunma teorisi, bireylerin sosyal medyayı kendilerinin belirli bir görüntüsünü başkalarına sunmak için kullandıklarını ve yüz değiştirme filtrelerinin bunu yaratıcı bir şekilde yapmak için bir araç sağladığını öne sürüyor. Sosyal karşılaştırma teorisi, bireylerin başkalarının davranışlarını ve niteliklerini kendi öz değerlendirmeleri için bir ölçüt olarak kullandıklarını ve yüz değiştirme filtrelerinin kendilerini başkalarıyla karşılaştırmak için bir araç sağladığını öne sürer. Sosyal kimlik teorisi, bireylerin sosyal grup üyeliklerinden bir benlik duygusu elde ettiklerini ve yüz takas filtrelerinin bu kimliği yaratıcı bir şekilde ifade etmek için bir araç sağladığını öne sürüyor.
Bununla birlikte, yüz değiştirme filtrelerinin kullanımı, kimlik ve mahremiyet konusunda etik kaygıları artırmaktadır. Kişinin yüzünün manipülasyonu, kişinin görünüşünü yanlış temsil ettiği ve başkalarını aldatmak için kullanılabileceği için bir tür kimlik hırsızlığı olarak görülebilir. Ek olarak, sosyal medyada yüz değiştirme filtrelerinin kullanılması, bu filtreler kişinin rızası olmadan kişisel bilgileri toplamak ve değiştirmek için kullanılabileceğinden mahremiyetle ilgili endişeleri artırmaktadır.
Sonuç olarak, sosyal medyada yüz değiştirme filtrelerinin kullanılması kimlik, mahremiyet ve manipülasyonla ilgili etik kaygıları artırmaktadır. Kullanımlarının arkasındaki psikoloji, kendini sunma teorisi, sosyal karşılaştırma teorisi ve sosyal kimlik teorisi ile açıklanabilirken, bu filtreler sorumlu bir şekilde ve potansiyel sonuçları dikkate alınarak kullanılmalıdır. Sosyal medya kullanıcıları olarak, eylemlerimizin etik sonuçlarının farkında olmalı ve bu platformları başkalarının haklarına ve mahremiyetine saygı duyacak şekilde kullanmaya çalışmalıyız.
Kaynaklar:
Bazarova, N. N., Choi, Y. H., & Whitlock, J. (2014). The use of social media in facilitating face-to-face communication among people who share a social tie. Journal of Computer-Mediated Communication, 19(4), 8-23.
Dijck, J. V. (2013). The culture of connectivity: A critical history of social media. Oxford University Press.
Lee, S. Y., & Oh, H. J. (2016). Understanding social media’s role in self-expression: The effect of personality traits on self-disclosure and self-presentation on Facebook. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 60(2), 342-358.
Piotrowski, C. (2017). Ethical implications of social media use in academia. Journal of Business Ethics, 145(4), 679-687.