Blitzscale ve Umut?

Tam zamanında başlamışız Big Tech Big Talk programını yapmaya, zira bu “blitzscale-and-hope” stratejisi bence kendi yarattığı çığın altında kalacak.

Nasıl mı?

Bugünün veri-devlerini (Google ve Facebook diye okuyun) getiren trend sanıldığı gibi üç değil, dört kaynaktan beslendi (Bkz. Big Tech, after years of watching us, is now being watched)

1. Şebeke Etkisi (Network Effect)
2. Ölçek Ekonomisi (Economies of Scale)
3. Kapsam Ekonomisi (Economies of Scope)
4. GÖZETİM KAPİTALİZMİ (SURVEILLANCE CAPITALISM) (Bkz. The real reason why Facebook and Google won’t change – By Shoshana Zuboff)

Bugün halka açılmaya hazırlanan (IPO) her 10 tech-unicorn’dan (a private firm valued ≥ $1bn) 8,4’ü kar etmiyor. 10 yıl önce aynı oran 3,3 imiş.

Bahse konu tekboynuzluların, bugünkü değerlemelerini meşru kılabilmek için önümüzdeki 10 yıl boyunca satışlarını her yıl (CAGR) %49 büyütmeleri gerekiyor. Bu oran, Google, Amazon ve Facebook’un satış büyümesi oranına eşit. Yani endüstri bu şirketleri indirgenmiş nakit akım (DCF) analizine tabi tutarken, “best-performer”lara bakıp hareket ediyor.

Ki bu da yetmiyor… Bu tekboynuzluların değerlemelerini meşru kılmak için bugün ortalama -30% olan faaliyet karlarını (operating margin) da en az 34 yüzde puan artırmaları gerekiyor; Facebook, Google vs. büyüyünce karlı olacaklar deniyordu – ki oluyorlar; bunlar karlı olamadan büyüdüler…)

Mümkün mü?

Anlatayım, neden olmadığını. Papaz her gün pilav yemez.

Global köyde;

1. Veri mahremiyeti ve koruması (Bkz. The power of privacy),
2. Uluslararası şirketlerin vergilendirilmesi (Bkz. Yarım trilyon dolar ciro yapan Amazon, geçen sene ABD’de bir delikli-cent vergi ödememiş! How to Tax a Multinational),
3. Çağımıza uygun rekabet politikaları (Bkz. Unlocking digital competition)

Önümüzdeki her yıl, bir önceki yıldan daha ciddi kurum ve kurallarla ele alınacak.

Bir de üstüne (baharat olarak) kabaca son 10 yıldır kesintisiz süren ve sanırım modern tarihin en uzun büyüme döngüsünün sonuna yaklaştığımızı, dünyada 60’ı aşkın ülkenin popülist liderlerce idare edildiğini; buna binaen içe kapanmacılık ve korumacılık (Bkz. Yerli ve milli) eğilimlerini ekleyin.

Gambler’s Fallacy tehlikeli bir şeydir. Trendlere aldanmayın, sakının…

Kaynaklar:

[1]: https://www.economist.com/leaders/2019/04/17/techs-new-stars-have-it-all-except-a-path-to-high-profits

[2]: https://www.economist.com/briefing/2019/04/17/the-wave-of-unicorn-ipos-reveals-silicon-valleys-groupthink