Yeni bir küresel salgın ile mücadele etmek karmaşık ve zor bir iş. Durumdan yakınmak, karamsarlığa kapılmak, çevreye umutsuzluk ve felaket senaryoları yaymak bir seçenek. Fakat bizler, Türk teknoloji girişimcileri olarak problemi açıkça ortaya koyduktan sonra kolektif zekayı kullanarak çözümün bir parçası olmayı seçiyoruz. Yazının ilerleyen bölümlerinde çözüm önerimizi sunacağım.
Dijital teknolojilerdeki ilerlemeler, ağların son yıllarda geldiği nokta, insan zekası ile makine zekasının hibrit şekilde kullanılması global problemlere çok hızlı ve etkili çözümler bulunabilmesini sağlıyor. Ağların gücü kullanılarak yaratılan kolektif zeka, özellikle hastalık salgınları gibi hızlı gelişen, karmaşık küresel sorunların ele alınması için birebir.
Size, koronavirüs tehdidini savmak için şu ana kadar yapılan birkaç kolektif çalışmadan örnek vermek isterim:
Salgınları tahmin etme ve modelleme
Sağlık takip platformu Blue Dot, 31 Aralık 2019’da Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) bu konuda bir açıklama yapmasından dokuz gün önce Wuhan’da grip benzeri bir virüsün patlak verebileceği konusunda müşterilerini uyardı. Daha sonra, virüsün Wuhan’dan Bangkok, Seul, Taipei ve Tokyo’ya atlayacağını doğru bir şekilde tahmin etti. As well as offering a variety of online slots, you can bet on the NFL, MLB, and https://clickmiamibeach.com/ NBA. Blue Dot, yeni veri oluşturmak için mevcut veri kümelerini birleştirdi, doğal dil işleme, insan tarafından üretilen metni anlayan ve tercüme eden yapay zeka yöntemleri ve büyük hacimli verilerden öğrenen, hayvanlardaki hastalık salgınları raporlarını, 65 dilde haber raporlarını ve havayolu yolcu bilgilerini içeren makine öğrenme tekniklerini kullandı. Sonuçların geçerli olmasını sağlamak için epidemiyologlardan veteriner hekimlere ve ekolojistlere kadar çeşitli uzmanlıklardan yararlanarak, makine tarafından üretilen modeli insan zekasıyla tamamladı.
Vatandaş Bilimi
BBC, 2018 yılında halkın, enfeksiyonların nasıl yayıldığı hakkında yeni bilimsel veriler üretmesini içeren bir vatandaş bilim projesi gerçekleştirdi. Kullanıcılar saat başı GPS konumlarını izleyen bir uygulama indirdiler ve kullanıcılardan o gün kiminle karşılaştıklarını veya iletişim kurduklarını uygulama üzerinden bildirmelerini istediler. Bu kolektif istihbarat girişimi, araştırmacıların süper virüs dağıtıcılarının kim olduğunu ve kontrol önlemlerinin bir salgını yavaşlatma üzerindeki etkisini anlamalarına yardımcı olan çok büyük bir veri kaynağı yarattı.
Protein Oyunu
Washington Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, koronavirüs ile savaşmak için ilaçların geliştirilmesini hızlandırmak adına bilim insanlarını ve halkı çevrimiçi bir oyun oynamaya çağırıyorlar. Oyunda dünya çapında 200.000’den fazla kayıtlı oyuncunun sağladığı veri ile virüsün insan hücrelerine sızmasını engelleyebilecek bir proteini geliştirmek hedefleniyor.
COVID-19 için Waze
Dr. Daniel Kraft, son birkaç haftadır, “COVID-19 için Waze” uygulamasını geliştirmek için dünyanın dört bir yanındaki yenilikçileri harekete geçiriyor. WHO gibi küresel halk sağlığı otoriteleri tarafından kullanılmayı amaçlayan uygulama, sadece virüsün yayılmasını önlemek için değil, aynı zamanda teşhis ve tedaviye yardımcı olmak için tasarlandı. Aynı Waze ve Google Haritalar uygulamalarının, insanların trafikte daha iyi seyahat etmesine ve tehlikelerden kaçınmasına yardımcı olmak için anonim kitle kaynaklı verileri topladığı gibi, COVID-19 için Waze uygulaması da bireylerin ve halk sağlığı kurumlarının salgını en iyi şekilde takip edip raporlamalarına yardımcı oluyor. Daha da önemlisi, uygulama daha fazla veri topladıkça, zamanla öğrenmeye ve yapay zeka tabanlı olarak tahminler yapmaya başlıyor.
Gerçek Zamanlı Enfeksiyon Takibi
Hükümet tarafından sağlanan resmi verilere dayanan bir kodlama akademisi tarafından geliştirilen Covid-19 SG, Singapur sakinlerinin bilinen her enfeksiyon vakasını, enfekte kişinin yaşadığı ve çalıştığı caddeyi, kabul edildikleri hastaneyi, ortalama iyileşme süresini ve enfeksiyonlar arasındaki ağ bağlantılarını görmesine izin veriyor. Potansiyel gizlilik ihlallerine ilişkin endişelere rağmen, Singapur hükümeti enfeksiyonlarla ilgili açıklığın insanların karar vermelerine ve neler olduğuna dair endişeleri yönetmelerine yardımcı olmanın en iyi yolu olduğu yaklaşımını benimsedi.
“Coronathon” Türkiye Online Covid-19 Hackathon’u
Peki Türk teknoloji girişimcileri, akademik kurumlar, STK’lar, kamu kurumları, özel sektör olarak biz bu konuda ne yapabiliriz? Bu soruya cevap bulabilmek için, Başlangıç Noktası ve Boğaziçi, ODTÜ, İTÜ gibi üniversitelerin girişimcilik merkezlerinin koordinasyonunda, onlarca teknoloji girişiminin altyapı sağlayıcılığı ve Endeavor, Girvak gibi STK paydaşlarının desteği ile bütün Türkiye’den bireylerin dijital katılım sağlayabilecekleri, girişimcilere, yatırımcılara, akademisyenlere, öğrencilere, tıp çalışanlarına, hukukçulara ve yüksek teknoloji üreten şirketlere açık bir e-hackathon düzenliyoruz.
Coronathon’un konusu, yüksek teknoloji altyapısını kullanarak, salgının toplumda oluşturduğu sosyal, lojistik ve ekonomik problemlere inovatif yöntemlerle çözüm bulmak. Psikolojik destek, mental sağlık, evde vakit geçirme & sosyal izolasyona bağlı sorunlar, sosyal medya ve benzeri platformlarda dezenformasyon (bilgi kirliği) , fiziksel aktivitenin sınırlanması, çevreye duyarlılık gibi alt başlıklarda birçok problem ele alınarak ortak akıl ile, farklı sektörlerden uzman mentorlerin online destekleriyle çözümler bulunacak. Fikrin orijinalliği, ürünün hayata geçirilebilme hızlı, ürünün potansiyel kullanıcılarının sayısı gibi kriterlere göre yapılacak seçim sonucunda dereceye girecek projelere hem nakit yatırım hem de hızlandırıcı desteği sağlanarak, kamu kurumları ile stratejik partnerlik yapması ve ürünün yaygınlaştırılması için bağlantılar kurulacak.
Herkese açık çağrımızdır: https://coronathonturkiye.com/ sitesinden başvuru yaparak, virüs salgınının etkilerini minimize etmek için siz de elinizi taşın altına koyun. Coronathon, 21-22 Mart tarihlerinde online olarak düzenlenecek, Slack ve YouTube platformları üzerinden koordinasyon sağlanacak.
Hadi hep beraber çözümün bir parçası olalım!