Endüstri 4.0’ın getirdiği dijital dönüşüm, hukuk sektörünün teknoloji adaptasyonunu da zorunlu hale getiriyor. Bu noktada hem tüketicinin hem de hukuki hizmet sağlayıcılarının yardımına koşan legaltech girişimleri/şirketleri sunduğu pek çok imkan ile kendini vazgeçilmez kılıyor. Gelin hukuk marketinin parlayan yıldızları legaltech girişimleri ışığında ekosistemi beraber inceleyelim.
LegalTech Girişimlerini Tanımlamak
Legaltech girişimi tam olarak nedir? Hukuki hizmetleri münhasıran teknoloji yoluyla sunan bir hukuk firması mı, yoksa sadece hukuk teknolojisi ürünleri üreten ve hukuk sektörüne satan hukuk dışı bir firma mı? Bu girişimler, hukuki hizmet sunumunu iyileştiren, yenilikçi ürün ve hizmetler oluşturmak için teknolojiyi kullanan kuruluşlardır. Dolayısıyla Legaltech ürünü bir hukuk firması tarafından sağlanabileceği gibi hukuk dışı bir aktör tarafından da ortaya konulabilmektedir. Önemli olan, firmanın hukuki hizmet servisini iyileştirmek için yenilikçi bir ürün veya hizmet sunup sunmadığıdır. (1)
Legaltech girişimleri tarafından sunulan ürünlerin hukuki hizmetleri iyileştirme potansiyeline sahip olduğu konusunda avukatlar, akademisyenler ve teknoloji uzmanları fikir birliği içindedir. Zira bu teknolojiler rutin görevlerin otomasyonu ile avukatlara zaman kazandırarak müvekkiller için hizmetin maliyetini azaltabilir; avukatlar ile müvekkiller arasındaki iletişimi iyileştirerek hizmetlerin erişilebilirliğini önemli ölçüde artırabilir ve temel hukuki soruları yanıtlayan chatbotlar sayesinde müvekkillere daha iyi hizmet sunabilirler. (2) Gerek hizmet sağlayıcılarına, gerek doğrudan tüketicilere sunduğu imkanlar ile hukuk sektörünün parlayan yıldızı haline gelen Legaltech girişimleri hukuk marketinde yükselmeye devam ediyorlar.
LegalTech Pazar Payı
Mevcut verilerin sınırlı ve çoğunlukla anekdot niteliğinde olması sebebiyle Legaltech pazarının gerçek boyutunu tespit etmek zor görünüyor. Bununla birlikte, AngelList tarafından sunulan LegalTech girişimleri listesi, endüstrinin ne kadar büyüdüğüne dair kuvvetli tahminlerde bulunmamıza imkan sağlıyor. 2009 yılında AngelList’te ilgili kategoride yalnızca 15 firma yer alırken, 2015 yılına kadar bu sayının 700’ün üzerine çıktığı görülüyor. Aralık 2020 itibariyle ise AngelList’te 1.400’ün üzerinde LegalTech girişimi bulunuyor.
2018 yılında yatırımcılardan büyük ilgi gören LegalTech endüstrisi, 1 milyar dolara ulaşarak yatırım rekoru kırmış ve %713 oranında büyümüştü. Bob Ambrogi’nin de belirttiği gibi, bu 1 milyar doların yarısı Legal Zoom’a yapılan 500 milyon dolarlık yatırım ile doğrudan ilişkiliydi. (3,4)
Kaynak: Detailed Industry Investment Information by VALENTIN PIVOVAROV (5)
Bloomberg Law tarafından derlenen rakamlara göre hukuk teknolojilerine, 2019 yılının ilk çeyreğinde 408 milyon dolarlık, ikinci çeyrekte 122 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Üçüncü çeyrekte yapılan 700 milyon dolarlık yatırım ise yıllık toplam yatırımı 1.229 milyar dolara çıkardı. Böylelikle 2019’da yıl sona ermeden çok önce 1 milyar dolar aşılmış oldu. (6) 2019’un en büyük yatırım haberi, iki büyük şirket olan TCV ve JMO Equity’den 250 milyon dolarlık finansman sağlayan, hukuki uygulama yönetimi şirketi Clio’dan geldi. Böylelikle 2019 yılı sonunda sektördeki yatırımların toplamı 1,5 milyar dolara yaklaşmıştı.
2019 yılında yapılan 10 büyük yatırımın yalnızca 2 tanesi tüketici odaklı (B2C) olmak ile birlikte 700 milyon dolara yakın yatırım B2B çalışan şirketlere yönelikti.(7,8) 2019 yılı boyunca legaltech pazarında ise dünya çapında 17,32 milyar ABD doları gelir elde edildi.
2020 yılının legaltech trendlerinin başında ise, sözleşme ve süreç otomasyonlarından farklı olarak, 2019 yılından beri popülerliğini koruyan ve legaltech sektöründe üçte ikilik bir büyüme gösteren yapay zeka gelmekteydi. Diğer yandan Amerikan Barolar Birliği’nin 2019’daki Legal Tech Raporuna göre, firmaların %26’sı veri ihlali yaşamıştı. 2020 yılında bu oranın %29’a çıkmasıyla beraber, kendi güvenlikleri ve müvekkillerinin gizliliği konusunda giderek daha fazla endişe duyan firmalar siber güvenlik araçlarına yatırımdan geri durmadılar. (9,10) 2020 yılının ikinci çeyreğinde legaltech şirketlerine yapılan yatırım 178 milyon doları gördü ve Covid19’un yol açtığı ekonomik krize rağmen geçen yılın ikinci çeyreğindeki toplam 122 milyon doları geride bıraktı. (11) 2020 yılı sonunda ise legaltech pazarında dünya çapında 17,58 milyar ABD doları gelir elde edildi. (12)
Gelin 2021 yılının ilk iki çeyreğinde yatırım alan bazı girişimleri beraber inceleyelim;
Legl
Londra merkezli legaltech girişimi Legl, geliştirdiği SaaS platformu aracılığı ile hukuk bürolarına ve şirketlerin hukuk departmanlarına hizmet sunuyor. Bu platform sayesinde bürolar işlerini ve operasyon süreçlerini dijital ortama taşıyabiliyorlar. 2019’da faaliyete başlayan ve 2021 yılında 5.8 milyon euro yatırım alan Legl’ın 100’den fazla kurum ve kuruluş ile anlaşması bulunuyor. (13)
Kaynak: legl.com
Josef
Avustralya merkezli, no-code bir yazılım platformu olan Josef, 2,5 milyon dolar yatırım alarak 3.5 milyon dolar değerlemeye ulaştı. Josef’in yazılımı, müşterilerle etkileşim kurma, e-posta gönderme, hukuki belgeler oluşturma, yasal rehberlik ve tavsiye sağlama gibi hukuki görevlerin otomasyon kapsamına alınmasını sağlıyor.
2017 yılında iki avukat, CEO Tom Dreyfus ve COO Sam Flynn ve şimdi CTO olan mühendis Kirill Kliavin tarafından kurulan şirket, adını Kafka’nın Dava adlı romanındaki kahraman Josef K’dan alıyor. Josef’in müşterilerinin arasında ise Herbert Smith Freehills gibi büyük hukuk firmalarının yanı sıra L’Oreal ve Randstad’dan şirket içi hukuk departmanları da bulunuyor. (14)
Kaynak: joseflegal.com
Jetlexa
Sözleşme hazırlama sürecini, takibini ve yönetimini kolaylaştıran yerli dijital sözleşme platformu Jetlexa ilk yatırımını aldı. KWORKS ön hızlandırma ve Lonca hızlandırma programlarından mezun olan Jetlexa 3.75 milyon tl değerindeki yatırımıyla tohum yatırım sürecini tamamlamış bulunuyor. (15)
Kaynak: jetlexa.com
Legaltech ekosistemi her geçtiğimiz saniye büyümeye devam ederken 2021 yılı sonunda legaltech pazarında dünya çapında 18,43 milyar ABD doları gelir elde edileceği, 2025 yılına kadar ise bu miktarın 25.17’ye ulaşacağı öngörülüyor. (16) Gartner, Inc’e göre ise 2025 yılına kadar hukuk departmanları, teknoloji harcamalarını üç katına çıkaracak. Legaltech harcamaları, 2017’de kurum içi bütçelerin %2,6’sını oluşturuyorken 2020’de %3,9’a çıkarak 1,5 kat artmıştı. Gartner, bu harcamalarının 2025 yılına kadar kurum içi bütçelerin yaklaşık %12’sine tekabul ederek, 2020 verilerini üçe katlayacağını tahmin ediyor. (17)
Peki Legaltech girişimlerine duyulan bu ilgi nereden geliyor?
Legaltech şirketleri yeni bir fenomen olmamakla birlikte aslında İnternetin ilk günlerinden beri varlıklarını sürdürüyorlar. Ancak, son on yılda yatırımcıları bir hayli cezbettikleri ortada. Bu ilgi ve gelişime katkı sağlayan bazı faktörlere beraber bakalım.
Talep tarafı;
- Kazançlı bir sektör olması: Hukuk sektörünün 2021 yılına kadar globalde 1 trilyon dolar değerinde olması bekleniyor! Ayrıca 2020 Am Law 100 Raporuna göre, ABD’deki en büyük 50 hukuk firmasının özsermaye ortağı başına kârı, 2020’de ortalama 3,087,880 ABD doları olarak tespit edilmişti. Dolayısıyla herkes sektörün bir parçası olmak istiyor!
- Karşılanmayan hukuki hizmet ihtiyacı: World Justice Project tarafından yapılan bir ankete göre, ABD’de ankete katılan kişilerden yalnızca %38’i yasal bir sorun için profesyonel hukuki tavsiyeye erişebiliyor. Bu verinin dünyada kişi başına düşen en yüksek avukat sayısına sahip olan ABD’den geliyor olması ise adalet erişim boşluğunun ciddiyetini bir kez daha gösteriyor. Bu boşluk ise ucuz ve hızlı hukuki hizmet sunmayı vaadeden legaltech girişimlerinin büyümesini hızlandırıyor.
- Müşteri Talepleri: Son yıllarda hukuk sektörünün müşteri odaklı bir yapıya evrilmesinin yanında müşteriler yasal fatura saatleri ve diğer hususlarda daha fazla şeffaflık talep ediyor. Bu eğilim ise legaltech girişimlerinin talepleri karşılayacak ürünler sunmasına imkan tanıyor.
Arz tarafı;
- Sektörün hukuki ihtiyaçları karşılayamaması: Talep tarafında hukuk hizmetlerine yönelik karşılanmayan ihtiyaç, hukuk firmaları için rekabetçi bir ortam yaratıyor. üstelik artık rakipler sadece diğer hukuk firmalarını değil, çok sayıda farklı aktörü de içeriyor. Bu senaryo hukukçuları geleneksel muhafazakar tutumlarını terk etmeye ve hizmet sunumunu iyileştirmek için yeniliği benimsemeye zorluyor.
- Hukuki girişim ekosisteminin ortaya çıkışı: Daha önce de belirtildiği gibi, 2009’da sadece bir avuç yasal girişim vardı. Bugün ise bu sektöre yapılan yatırımlar nedeniyle çok sayıda yeni firma pastadan bir parça alabilmek için rekabet ediyor. Artan finansman fırsatlarının, yenilikçilerin şirket kurmasını kolaylaştırmasının yanında dünya çapında birçok yargı yetkisi, kimlerin yasal geliri sağlayabileceği ve paylaşabileceği konusunda kanunlarda değişime giderek liberal bir yapıya kavuşuyor.
- Hukukçuların iş hareketliliği: Hukuk teknolojisi firmaları ve geleneksel olmayan hukuk kariyerleri ortaya çıkmadan önce, bir hukuk fakültesi mezununun tek kariyer seçeneği verdı: bir hukuk firmasında çalışmak. Bugün ise birçok farklı kariyer permütasyonu bulunuyor. Hukuk fakülteleri de artık bu seçenekleri öne çıkarıyor ve öğrencileri hukuki hizmet sunan girişimciler olmaya teşvik ediyor. (18)
Sürekli büyüyen pazar hacmi ile görünürlüğü günden güne artan legaltech endüstrisi, sunulan veriler ışığında gelecekte de adından sıkça söz ettirecek ve yerini sağlamlaştıracak gibi duruyor.
Elif Sena Yaman
Kaynakça:
- https://itchronicles.com/legal-tech/legal-tech-startups/
- https://www.cli.collaw.com/latest-news/2021/03/31/the-legal-technology-landscape-in-2021-whats-out-there-and-why-should-lawyers-care
- https://itchronicles.com/legal-tech/legal-tech-startups/
- https://news.bloomberglaw.com/bloomberg-law-analysis/analysis-2019-legal-tech-investments-top-1b-after-strong-q3?context=search&index=33
- https://www.forbes.com/sites/valentinpivovarov/2019/01/15/legaltechinvestment2018/?sh=2162c9a17c2b
- https://news.bloomberglaw.com/bloomberg-law-analysis/analysis-2019-legal-tech-investments-top-1b-after-strong-q3?context=search&index=33
- https://itchronicles.com/legal-tech/legal-tech-startups/
- https://news.bloomberglaw.com/bloomberg-law-analysis/analysis-2019-legal-tech-investments-top-1b-after-strong-q3?context=search&index=33
- https://www.impactmybiz.com/blog/legal-tech-stats-2021/
- https://www.laninfotech.com/legal-tech-trends/
- https://news.bloomberglaw.com/bloomberg-law-analysis/analysis-q2-legal-tech-investment-reached-178-million
- https://www.statista.com/statistics/1155852/legal-tech-market-revenue-worldwide/
- https://capslocknext.com/ingiltere-merkezli-legal-tech-girisimi-legl-5-8-milyon-euro-yatirim-aldi/
- https://www.lawsitesblog.com/2021/05/no-code-legal-automation-startup-josef-raises-2-5m.html
- https://webrazzi.com/2021/05/14/dijital-sozlesme-platformu-jetlexa-3-75-milyon-tl-degerleme-uzerinden-ilk-yatirimini-aldi/
- https://www.statista.com/statistics/1155852/legal-tech-market-revenue-worldwide/
- https://www.gartner.com/en/newsroom/press-releases/2020-02-10-gartner-predicts-legal-technology-budgets-will-increase-threefold-by-2025
- https://itchronicles.com/legal-tech/legal-tech-startups/