Geçtiğimiz yıllar gerek ülkemiz gerekse de dünya için orman yangınları açısından zor ve yıkıcı etkiler bıraktı. Gerek küresel ısınma gerekse de tedbirsizlik ve bilinçsizlik yüzünden nice verimli orman alanları yangınlar sebebiyle zarar görmektedir. Sadece 2022 yılında on binlerce insan yerinden olmuş ve onlarca can kaybı yaşanmıştır.
Avrupa Orman Yangınlar Bilgilendirme Sistemi’nin açıklamalarına göre sadece AB’ye ülkeler sınırları içerisinde 2 milyon dönüm üzerinde orman yangınların kurbanı olmuştur. ABD’de durum benzer şekilde sonuçlanmış olup 2020 yılından beri ve 7 milyon dönüm arazi kül olmuştur. Aynı şekilde ülkemizde yangınlardan oldukça zarar görmüş olup 2021 yılı Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en azılı yangınlarına tanık olmuş ve yüzbinlerce dönüm orman arazisi yok olmuştur.
Yerküredeki yangınlar artıkça bu yangınlara yönelik çeşitli çözümlerde gün ışığına çıkmakta olup özellikle teknolojik çözümler gün geçtikçe yerini artırmaktadır. Bu çözümlerden birisi de Alman bir start-up girişimi olan Dryad Networks’ün ürettiği gaz sensörleridir. Bu gaz sensörleri oldukça birim başına 50$ gibi ucuz bir fiyatta ve basit bir yapıda olup özellikle yangına meyilli alanlara yerleştirilmektedir. Öyle ki bir aynaya benzeyen ve ilgili bölgelerdeki ağaçlara asılan ve güneş paneli yardımıyla çalışan gaz sensörleri yangın başlama aşamasında/dumanlanma aşamasındayken ilgili IoT destekli sensörler ile otomatik olarak uyarı göndermekte ve zamanında müdahale imkânı sunmaktadır. Dryad şu ana kadar ABD, İspanya, Yunanistan, Portekiz, Almanya ve Güney Kore gibi ülkelerde yüzlerce sensör yerleştirmiş olup ilgili pilot uygulamalara başlamıştır. 2023 sonuna kadar ise 230,000 adet sensör üretileceği belirtilmiştir. Ayrıca bu gaz sensörleri makine öğrenmesi ile de desteklenmekte ve yangına anındaki hidrojen ve karbon monoksit gibi gazların oluşturduğu gaz kompozisyonunun belirlenip erken ve doğru müdahaleyi mümkün kılması da amaçlanmaktadır. Firma hâlihazırda Vodafone gibi, Space X’e ait Swarm gibi internet verici firmalar ile anlaşmakta olup erişim alanını da güçlendirmektedir. Firma hesaplamalarına göre 2030 yılına kadar 120 milyon adet erken uyarıcı sensör yerleştirilmesi durumunda 3,9 milyon hektarlık alan yangınlardan kurtarılabilir ve 1,7 milyar ton karbon dioksit salınımı önlenebilir
Bu teknolojinin ne kadar yararlı olacağı henüz meçhul zira pilot aşamasında ancak ilerleyen süreçlerde başarısının kanıtlanması halinde devletler tarafından tercih edilmesi ve hızla yayılması oldukça muhtemeldir.
Yesugay OBA
Yesugay OBA küresel bir danışmanlık şirketinde, yönetici danışman olarak çalışmakta va dijital strateji ve dönüşüm alanında hizmet vermektedir. Yesugay günümüz teknolojilerine ve teknolojinin kullanım alanlarına özel bir ilgi duymaktadır.