Teknolojik dönüşüme kurumların ayak uydurmasıyla birlikte günlük işlemlerimizin neredeyse tamamını telefonlarımız ve bilgisayarlar üzerinden yapabilir hale geldik.
Artık market alışverişi, su siparişi, taksi çağırma gibi işlemlerimizi birkaç tuşa basarak gerçekleştirebiliyoruz. Bu dönüşümün tamamlayıcısı ise ödeme sistemlerinin dijitalleşmesi oluyor. Temassız ödemeler, dijital cüzdanlar, karekod tabanlı ödemeler derken ödemelerde dijitalleşme zincirinin en yeni halkası anlık ödemeler oluyor. İki farklı banka arasında gerçekleşen para transferlerinin saniyeler içerisinde tamamlanmasını sağlayan ödeme altyapıları olarak tanımlayabileceğimiz anlık ödeme sistemleri 56 ülkede kullanıma sunulmuş durumda… Kapsama alanının yanı sıra bu ülkelerde sunulan çözümlerin kalitesi ve performansı da her geçen yıl artıyor.
Gelişmiş bankacılık ve ödeme sistemleriyle parmakla gösterilen bir ülke olan Türkiye ise bir süredir kendisinden beklenen atılımı gerçekleştirmeye başladı. Geçen hafta TCMB tarafından yapılan açıklamada ise hem bu eksikliği kapatacak hem de paranın alıcı kişinin hesabına geçme süresini saniyeler mertebesine düşürecek olan FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi) isimli yeni anlık ödeme sistemimizin aralık ayında kullanıma sunulacağı bilgisi paylaşıldı. FAST’ın TR Karekod ile uyumlu olması, para transferlerinin işyeri ödemelerinde kullanılmasına da uygun ortam yaratacak. Ek olarak, belki de IBAN’ı bireylerin hayatından çıkarak tamamlayıcı bir hizmet olan Kolay Adresleme Sistemi’nin hayatımıza gireceği de duyuruldu. Gelin şimdi bu yeniliklerin detaylarına göz atalım.
FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi)
Birçok ülkenin gündeminde olan ve ödeme teknolojilerinde yeni kullanım alanlarının geliştirilmesine imkan tanıyan anlık ödemeler, Türkiye’de de uygulamaya giriyor. TCMB tarafından geliştirilen FAST (Fonların Anlık ve Sürekli Transferi), 18 Aralık’ta pilot uygulama olarak kullanıma sunulacak ve kademeli bir şekilde yaygınlaştırılıp 8 Ocak 2021’de devreye alınacak.
- FAST sayesinde bireyler, farklı bankalardaki hesaplara 7/24 para transferi yapabilecek ve para saniyeler içerisinde alıcının hesabına geçecek.
- Yaygınlaşma ile birlikte FAST işlemleri için ilk etapta uygulanacak işlem limiti ise 1.000 TL olarak belirlendi.
- Halihazırda 21 banka ile entegrasyon sağlandı. Bu sayının artması ve banka dışı kuruluşların da sisteme katılması hedefleniyor.
TR Karekod
- Kısa süre önce yine TCMB tarafından tanıtılan ulusal karekod standardı TR Karekod ile uyumlu olacak FAST üzerinden işyerlerinde de ödeme yapılabilecek. Böylece FAST, nakit ve kartlı ödemelerin alternatifi olarak önemli rol üstelenecek.
Kolay Adresleme Sistemi (KOLAS)
- TCMB, yaptığı açıklamada FAST ile birlikte Kolay Adresleme Sistemi’nin de kullanıma sunulacağını duyurdu. BKM ile birlikte geliştirilen Kolay Adresleme Sistemi sayesinde artık alıcının IBAN’ını bilmeden de para transferi yapılabilecek.
- Alıcının IBAN’ı ile eşleştirilmiş cep telefonu numarası, e-posta adresi, VKN, TCKN gibi bilgilerinden birinin girilmesi ile para transferi yapabilecek.
- Bu hizmetten yararlanmak için para gönderilecek kişinin, bankasındaki hesabını önceden bu bilgilerinden biriyle eşleştirmiş olması gerekecek.
- Bazı banklar, bu eşleştirme işleminin yapılması için gerekli geliştirmeleri yaptı. Siz de bankanızın dijital bankacılık kanalı üzerinden telefon numaranızı, e-posta adresinizi veya kimlik numaranızı hesabınızla eşleştirebilirsiniz.
Görüldüğü üzere bu topraklarda ilk paranın icat edildiği günlerden bu yana bitmeyen ödeme formlarının evrimi hızlanarak devam ediyor. Dijital ekonomi ile birlikte yenilenen iş modelleri ödeme işlemine dair oyunun tüm kurallarını yeni baştan yazılmasını gerektiriyor. Üstelik bu gelişmeler gelecekte beklenen diğer yeniliklerle beraber tüm tarafları daha güçlü bir değişime maruz bırakacak. Özellikle Açık Bankacılık, Merkez Bankası Dijital Paraları (CBDC) ve merkeziyetsiz stabil dijital paralar ile bu yeniliklerin daha hızlı ve daha şiddetli etkiler yapacağını öngörmek mümkün. Lakin özellikle dijital paralar konusunda tüm dünya ülkeleri nefes kesen bir hızda ilerlerken ülke olarak zamanımızın azaldığını da kabul etmekte fayda var.
“Dijital Ödeme Sistemleri” ile tüm taraflar mevcut yerini güçlendirmekten ziyade pozisyonunu korumak, sağlamlaştırmak çabasında olurken, son kullanıcılar için hızlı, kolay, güvenli ve ekonomik “dijital ödemeler” döneminin göründüğünü belirterek gelişmeleri izlemeye ve geleceği düşünmeye devam edelim.
Dr. Soner Canko
Dijital CEO
Bu yazı alıntıdır.